ترفند حرفه ای ها برای تعویض تسمه موتور کلیک + نکات طلایی

در نگهداری اسکوترهای امروزی آشنایی با نحوه تعویض تسمه موتور کلیک اهمیت زیادی دارد زیرا این قطعه حیاتی وظیفه انتقال قدرت از موتور به چرخ را بر عهده دارد و هرگونه فرسودگی در آن می تواند موجب کاهش شتاب، ایجاد صداهای غیر عادی و حتی توقف ناگهانی وسیله شود به همین دلیل بسیاری از مشکلات عملکردی اسکوتر زمانی بروز می کنند که تسمه به موقع بررسی یا تعویض نشده باشد.

از آنجا که سیستم CVT ظریف و حساس است باز کردن قاب ها، خارج کردن پولی ها و نصب صحیح تسمه جدید نیاز به تجربه، ابزار مناسب و شناخت کامل ساختار دارد و انجام اشتباه آن ممکن است باعث خرابی قطعات گران قیمت دیگر شود.

بنابراین برای تعویض تسمه موتور کلیک و جلوگیری از هرگونه آسیب احتمالی بهترین و مطمئن ترین کار این است که با امداد موتور سیکلت تماس بگیرید تا یک تکنسین حرفه ای این کار را به صورت استاندارد انجام دهد.

تسمه موتور کلیک چیست و چه وظیفه ای دارد؟

در موتورهای دنده اتوماتیک مانند Honda Click، ندا، وسپا، نیو و بنلی اسکوترها خبری از چرخ دنده های تعویضی نیست. انتقال نیرو در این نوع موتورها توسط سیستم CVT (Continuously Variable Transmission) انجام می شود. تسمه موجود در CVT وظیفه دارد:

✔ انتقال قدرت از موتور به چرخ عقب
✔ حفظ سرعت و شتاب متناسب
✔ تنظیم خروجی نیرو با توجه به شرایط رانندگی
✔ جلوگیری از ضربه و لرزش هنگام حرکت

بنابراین، تسمه قلب انتقال قدرت در موتورهای اتوماتیک است. سوء عملکرد تسمه = اختلال در کل موتور.

چه زمانی باید تسمه موتور کلیک تعویض شود؟

عمر تسمه به کیفیت رانندگی، وزن راننده و نوع جاده بستگی دارد. اما به طور میانگین:

📌 زمان تعویض تسمه Honda Click بین ۶٬۰۰۰ تا ۱۲٬۰۰۰ کیلومتر است.

اگر شرایط زیر ظاهر شود، زمان تعویض تسمه رسیده است:

🔴 کاهش شتاب ناگهانی
🔴 صدای سوت یا تق تق از ناحیه CVT
🔴 لرزش موتور هنگام شروع حرکت
🔴 افزایش مصرف بنزین
🔴 پارگی یا ترک های ریز روی تسمه

❗ توجه: اگر تسمه ناگهان پاره شود، موتور خاموش نمی شود اما حرکت نمی کند و مجبور به تعمیر در محل خواهید شد.

نحوه تعویض تسمه موتور کلیک چگونه است؟

در سرویس های دوره ای اسکوترهای هوندا کلیک آگاهی از نحوه تعویض تسمه موتور کلیک اهمیت زیادی دارد زیرا این قطعه یکی از حساس ترین اجزای سیستم انتقال قدرت CVT است و در صورت فرسودگی می تواند شتاب، سرعت و نرمی حرکت را تحت تأثیر قرار دهد.

تعویض تسمه به ظاهر ساده به نظر می رسد اما در عمل نیازمند دقت بالا، ابزار مناسب و شناخت کامل نحوه باز کردن محفظه CVT، بررسی پولی ها، تنظیم فاصله ها و نصب صحیح تسمه جدید است.

بی توجهی به این مراحل نه تنها راندمان موتور را کاهش می دهد بلکه احتمال آسیب به قطعات گران قیمت مانند کلاچ، واریاتور و بلبرینگ ها را نیز افزایش می دهد. به همین دلیل بسیاری از تعمیرکاران توصیه می کنند این کار طبق یک روال دقیق و مرحله به مرحله انجام شود تا عملکرد موتور پایدار و مطمئن باقی بماند.

مرحله اول باز کردن قاب CVT و دسترسی به مجموعه پولی ها

در نخستین مرحله باید قاب محافظ CVT باز شود، این قاب معمولاً با چند پیچ بلند و کوتاه در اطراف محفظه بسته شده و گاهی به دلیل نشستن گرد و غبار و چربی جدا کردن آن کمی دشوار است. پس از باز شدن قاب فضای داخلی باید کاملاً تمیز شود تا هیچ گونه خاک یا جرم روغنی وارد قطعات حساس نشود.

در این مرحله بررسی سلامت کاور، واشرها و پیچ ها نیز اهمیت دارد زیرا کوچک ترین شکستگی یا تاب برداشتگی ممکن است باعث ورود آلودگی به سیستم انتقال قدرت و کاهش عمر تسمه جدید شود. همچنین بهتر است قبل از شروع کار از وضعیت کلی تسمه قدیمی و میزان فرسودگی آن عکس گرفته شود، تا در مراحل بعد با معیار دقیقی کار انجام شود.

مرحله دوم باز کردن پولی جلو (واریاتور) و آزاد کردن تسمه

پس از دسترسی به داخل CVT نوبت به پولی جلو می رسد، که واریاتور نام دارد و معمولاً با مهره مرکزی محکم شده است. برای باز کردن آن باید از آچار بکس مناسب و ترجیحاً قفل پولی استفاده کرد تا از چرخش آزاد واریاتور جلوگیری شود.

با باز شدن مهره صفحه لغزنده و قطعات داخلی قابل مشاهده می شوند و تسمه به تدریج آزاد می شود. در این مرحله باید مراقب بود که رولرها از جای خود خارج نشوند زیرا تنظیم نبودن آن ها می تواند لرزش، افت شتاب و صدای اضافه ایجاد کند. این بخش حساس ترین قسمت عملیات است و هرگونه عجله یا فشار اشتباه می تواند به پولی، دنده استارتر یا شیارهای داخلی آسیب بزند.

مرحله سوم خارج کردن تسمه قدیمی و بررسی سلامت سایر قطعات

بعد از آزاد شدن تسمه از واریاتور می توان آن را به راحتی از داخل مجموعه بیرون آورد. اما مهم ترین بخش این مرحله بررسی دقیق وضعیت پولی عقب، کلاچ و شیارهای داخلی است زیرا بسیاری از آسیب ها در این قسمت پنهان می مانند.

پولی ها باید از نظر تاب داشتگی، ترک های ریز، ساییدگی شیارها و خط خوردگی بررسی شوند. در صورت وجود هرگونه ایراد تسمه جدید نیز عمر کمی خواهد کرد و دوباره دچار پارگی یا لیزخوردگی می شود. همچنین تمیز کردن گرد وغبار ناشی از سایش تسمه قدیمی به کمک برس نرم یا اسپری مخصوص باعث می شود مجموعه کلاچ عملکرد بهتری داشته باشد.

مرحله چهارم نصب تسمه جدید و جاگذاری صحیح در شیارها

در این مرحله تسمه جدید داخل شیارهای پولی جلو و عقب قرار می گیرد، و باید با دقت کامل در میان ریل ها صاف و هم ارتفاع باشد، تا هنگام چرخش به درستی باز و بسته شود. معمولاً برای جاگذاری بهتر تسمه نیاز است که کلاچ کمی فشرده شود. تا دهانه پولی عقب بازتر گردد و تسمه در موقعیت مناسب قرار گیرد.

توجه به جهت نوشته شده روی تسمه نیز ضروری است زیرا اکثر تسمه ها جهت نصب مشخص دارند و اشتباه در این قسمت باعث سوت کشیدن، لیزخوردن یا کاهش طول عمر قطعه می شود. پس از قرارگیری کامل تسمه یک بار مجموعه را با دست بچرخانید تا تسمه در جای طبیعی خود بنشیند.

مرحله پنجم بستن مجدد واریاتور، سفت کردن مهره ها و تنظیم نهایی

در این بخش صفحه واریاتور، رولرها و مهره مرکزی دوباره سر جای خود قرار می گیرند و باید با گشتاور استاندارد سفت شوند تا از شل شدن ناگهانی یا فشار بیش ازحد جلوگیری شود. استفاده از آچار گشتاورسنج توصیه می شود تا مهره دقیقاً مطابق استاندارد کارخانه بسته شود.

سپس چند بار گاز دستی زده می شود تا تسمه کاملاً در مسیر خود حرکت کرده و گیر نکند. در نهایت قاب CVT بسته می شود و قبل از حرکت باید از عدم وجود صدای اضافی و شتاب گیری طبیعی موتور اطمینان حاصل کرد.

چرا تعویض تسمه موتور کلیک مهم است؟

تعویض تسمه موتور کلیک یکی از مهم ترین بخش های نگهداری این اسکوتر است، زیرا سیستم انتقال قدرت CVT به شدت به سلامت تسمه وابسته است و کوچک ترین فرسودگی می تواند عملکرد موتور را تحت تأثیر قرار دهد.

بسیاری از مشکلاتی که رانندگان در شتاب گیری، سرعت و نرمی حرکت تجربه می کنند درواقع از تسمه ای نشئت می گیرد که یا عمرش به پایان رسیده و یا به درستی کار نمی کند. تسمه نقش واسطه اصلی بین موتور و چرخ را دارد بنابراین اگر کیفیت یا وضعیت آن مناسب نباشد فشار اضافی بر سایر قطعات وارد می شود و این موضوع می تواند هزینه تعمیرات را چند برابر کند. اهمیت تعویض به موقع تسمه فقط یک توصیه فنی نیست بلکه تضمینی برای ایمنی، کارایی و طول عمر موتور محسوب می شود.

جلوگیری از کاهش شتاب و افت عملکرد موتور

وقتی تسمه فرسوده می شود نمی تواند به طور کامل نیرو را از موتور به چرخ منتقل کند و این موضوع باعث کاهش محسوس شتاب می شود. راننده در هنگام گاز دادن احساس می کند اسکوتر با تأخیر حرکت می کند یا سریع به سرعت دلخواه نمی رسد.

این افت شتاب نه تنها آزاردهنده است بلکه می تواند در موقعیت های حساس مانند سبقت گرفتن یا عبور از مسیرهای شلوغ خطرساز باشد. تعویض به موقع تسمه انتقال قدرت را به حالت استاندارد برمی گرداند و اجازه می دهد موتور کلیک همان نرمی و چابکی اولیه را حفظ کند.

جلوگیری از فشار آمدن به پولی ها، کلاچ و سیستم انتقال قدرت

تسمه آسیب دیده معمولاً سفتی و انعطاف استاندارد خود را از دست می دهد و در نتیجه فشار بیشتری بر پولی جلو، پولی عقب و مجموعه کلاچ وارد می کند. این قطعات اگر تحت فشار غیرطبیعی کار کنند سریع تر ساییده شده و هزینه تعمیرات آن ها بسیار بالاست.

ادامه استفاده از تسمه فرسوده حتی می تواند باعث شکستگی یا تاب برداشتگی پولی ها شود که در آن صورت باید کل مجموعه تعویض گردد. با تعویض تسمه در زمان مناسب بار اضافی از روی این قطعات برداشته می شود و عمر کل سیستم انتقال قدرت چند برابر افزایش پیدا می کند.

جلوگیری از پاره شدن ناگهانی تسمه در سرعت بالا

یکی از خطرناک ترین اتفاقات برای اسکوتر این است که تسمه در حین حرکت با سرعت بالا پاره شود. این اتفاق باعث قفل شدن ناگهانی چرخ، کاهش کنترل و حتی زمین خوردن راننده می شود.

علاوه بر این پارگی تسمه می تواند قطعات داخلی مانند قاب CVT و شیارهای پولی را نیز آسیب بزند. از آنجایی که پارگی معمولاً بدون هشدار قبلی رخ می دهد تنها راه پیشگیری آن تعویض تسمه در زمان مناسب و بررسی وضعیت آن در سرویس های دوره ای است.

بهبود مصرف بنزین و کاهش فشار روی موتور

وقتی تسمه فرسوده باشد موتور برای رساندن نیرو به چرخ مجبور است بیشتر کار کند و همین موضوع مصرف سوخت را افزایش می دهد. موتور دائماً در دورهای بالاتر کار می کند و این فشار اضافی باعث افزایش دمای کارکرد و کاهش عمر قطعات داخلی می شود. تعویض تسمه سالم باعث می شود موتور در دور استاندارد کار کند، مصرف سوخت به حالت طبیعی برگردد و فشار حرارتی روی قطعات کاهش یابد.

حفظ نرمی حرکت و جلوگیری از لرزش های آزاردهنده

تسمه خراب معمولاً باعث ایجاد لرزش و ضربه های نامنظم هنگام حرکت می شود خصوصاً در زمان شروع حرکت یا زمانی که راننده از سرعت کم به سرعت بیشتر می رسد. این لرزش ها فقط نشانه خرابی نیستند بلکه می توانند باعث آسیب دیدگی بیشتر قطعات داخلی شوند. تعویض تسمه باعث بازگشت حرکت نرم، یکنواخت و بدون لرزش می شود و تجربه رانندگی بسیار بهتری برای سوار ایجاد می کند.

جلوگیری از داغ کردن بیش ازحد مجموعه CVT

وقتی تسمه فرسوده باشد یا سطح آن خشک و ترک خورده شود اصطکاک داخل محفظه CVT افزایش پیدا می کند و این موضوع باعث بالا رفتن دمای مجموعه می شود. داغ کردن بیش ازحد نه تنها عملکرد تسمه را بدتر می کند بلکه می تواند باعث سوختن گریس رولرها، چسبیدن صفحات و کاهش بازده کلاچ شود.

این افزایش حرارت در درازمدت سبب کاهش عمر مفید قطعات داخلی و حتی تغییر شکل برخی اجزا می شود. تعویض تسمه سالم باعث می شود سیستم انتقال قدرت با حرارت طبیعی و استاندارد کار کند و از بروز آسیب های حرارتی جلوگیری شود.

جلوگیری از لغزش و صدای اضافه هنگام شتاب گیری

تسمه ای که دچار فرسودگی شده معمولاً دیگر چسبندگی و چفت شدن لازم را ندارد و به خصوص در شروع حرکت دچار لغزش می شود. این لغزش با صدای سوت کشیدن یا تق تق همراه است و راننده احساس می کند موتور به گاز واکنش درست نشان نمی دهد.

این صداها فقط آزاردهنده نیستند بلکه نشان می دهند تسمه توان گرفتن شیارهای پولی را از دست داده و هر لحظه ممکن است آسیب جدی تری رخ دهد. با تعویض تسمه لغزش ها از بین می روند و سیستم انتقال قدرت کاملاً هماهنگ و بی صدا عمل می کند.

افزایش طول عمر موتور و کاهش هزینه های بلند مدت

وقتی تسمه وظیفه انتقال نیرو را به درستی انجام ندهد موتور مجبور می شود با فشار بیشتری کار کند تا همان عملکرد سابق را ارائه دهد. این وضعیت موجب افزایش استهلاک موتور، کاهش کیفیت احتراق، افزایش مصرف روغن و حتی کوتاه شدن عمر رینگ ها و پیستون می شود. درست است که تعویض تسمه هزینه دارد اما در مقایسه با هزینه تعمیر موتور یا تعویض قطعات داخلی این هزینه بسیار ناچیز است. نگهداری صحیح تسمه نوعی سرمایه گذاری برای افزایش عمر کلی موتور و کاهش مخارج آینده محسوب می شود.

حفظ پایداری و امنیت در مسیرهای شلوغ و سربالایی ها

در مسیرهای شهری که توقف و حرکت های مکرر وجود دارد سلامت تسمه نقش مهمی در حفظ کنترل موتور ایفا می کند. تسمه خراب در لحظه گاز دادن پاسخ دقیق نمی دهد و این موضوع می تواند باعث از دست رفتن تعادل یا تأخیر خطرناک در شتاب گیری شود.

همین مشکل در سربالایی ها نیز بیشتر خود را نشان می دهد زیرا نیاز به انتقال قدرت بیشتر است و تسمه فرسوده نمی تواند این وظیفه را انجام دهد. تعویض تسمه باعث می شود در هر شرایطی چه در ترافیک سنگین چه در شیب های تند اسکوتر شما واکنش دقیق و قابل پیش بینی داشته باشد.

حفظ کیفیت سواری و جلوگیری از لرزش بدنه و فرمان

تسمه ای که شکل اولیه خود را از دست داده معمولاً باعث ایجاد لرزش در بدنه و فرمان اسکوتر می شود. این لرزش ها ابتدا خفیف هستند اما با گذشت زمان شدت بیشتری می گیرند و حتی ممکن است به پیچ ها و بست های بدنه فشار وارد کنند.

نتیجه این وضعیت شل شدن اتصالات، ایجاد صداهای اضافی، کاهش کیفیت سواری و احساس ناامنی هنگام رانندگی است. با تعویض تسمه و بازگشت هماهنگی بین پولی ها و سیستم انتقال قدرت تمام این لرزش ها از بین می روند و کیفیت سواری به حالت کارخانه ای نزدیک می شود.

جمع بندی

🔹 تسمه در موتور کلیک، مهم ترین بخش انتقال قدرت است.
🔹 تعویض آن باید توسط تعمیرکار متخصص انجام شود.
🔹 استفاده از تسمه تقلبی یا نصب اشتباه خسارت سنگین ایجاد می کند.

🛑 برای ایمنی کامل، اگر تجربه کافی ندارید، خودتان تسمه را تعویض نکنید.