علائم خرابی بوبین موتورسیکلت کاربراتوری + روش تشخیص سریع و دقیق

خرابی بوبین در موتور سیکلت های کاربراتوری یکی از مشکلاتی است که می تواند عملکرد کلی موتور را به شدت تحت تأثیر قرار دهد و باعث بروز اختلال در فرآیند جرقه زنی و احتراق شود. بوبین در واقع نقش حیاتی در تبدیل جریان برق ضعیف به ولتاژ بالا جهت ایجاد جرقه در شمع را بر عهده دارد و هرگونه ایراد در آن می تواند موجب بد کار کردن موتور، سخت روشن شدن وسیله یا حتی خاموش شدن ناگهانی آن گردد.

تشخیص علائم خرابی بوبین موتور سیکلت کاربراتور نیازمند دقت و آشنایی با نحوه عملکرد سیستم برق موتور است زیرا این علائم معمولاً در ابتدا به شکل های جزئی بروز می کنند و در صورت نادیده گرفتن ممکن است به آسیب های گسترده تر در سیستم احتراق و سیم کشی منجر شوند. بنابراین شناخت نقش بوبین و توجه به نشانه های اولیه می تواند از تعمیرات پرهزینه و توقف ناگهانی موتور در جاده جلوگیری کند.برای موتورسازی سیار می توانید با کارشناسان ما تماس بگیرید.

علائم خرابی بوبین موتور سیکلت کاربراتور کدام اند؟

بوبین یکی از مهم ترین قطعات در سیستم احتراق موتور سیکلت کاربراتوری است که وظیفه دارد ولتاژ برق را تقویت کرده و جرقه لازم برای اشتعال سوخت را در شمع ایجاد کند. زمانی که بوبین دچار خرابی یا ضعف عملکرد می شود موتور نمی تواند به درستی روشن شود یا کارکرد روان خود را حفظ کند.

علائم خرابی بوبین موتور سیکلت کاربراتور معمولاً به مرور ظاهر می شوند و در ابتدا ممکن است با مشکلات جزئی اشتباه گرفته شوند. در ادامه با مهم ترین نشانه های خرابی بوبین آشنا می شویم.

سخت روشن شدن موتور

یکی از نخستین علائم خرابی بوبین این است که موتور به سختی روشن می شود. در این حالت حتی با استارت های مکرر یا استفاده از هندل نیز موتور دیر روشن می شود یا اصلاً استارت نمی خورد. این اتفاق معمولاً به دلیل ضعف بوبین در ارسال ولتاژ کافی به شمع است و باعث می شود جرقه لازم برای احتراق سوخت ایجاد نشود.

ریپ زدن یا بد کار کردن موتور

زمانی که بوبین عملکرد ناپایداری دارد موتور در هنگام حرکت شروع به ریپ زدن می کند و شتاب آن کم می شود. این مشکل در دورهای بالا یا هنگام گاز دادن نا گهانی بیشتر احساس می شود. علت این وضعیت نوسان در ولتاژ خروجی بوبین است که باعث می شود جرقه در زمان مناسب به شمع نرسد و سوخت به طور کامل نسوزد.

خاموش شدن ناگهانی موتور

در برخی موارد بوبین خراب به صورت مقطعی از کار می افتد و باعث می شود موتور به طور ناگهانی خاموش شود. این اتفاق معمولاً هنگام گرم شدن موتور یا پس از چند دقیقه کارکرد رخ می دهد زیرا حرارت بالا عملکرد سیم پیچ داخلی بوبین را مختل می کند. در چنین شرایطی موتور فقط پس از سرد شدن دوباره روشن می شود که نشان دهنده خرابی بوبین است.

کاهش قدرت و شتاب موتور

بوبین ضعیف نمی تواند جرقه کافی برای احتراق کامل سوخت ایجاد کند در نتیجه قدرت موتور کاهش می یابد. این موضوع هنگام سربالایی ها، شتاب گیری یا حمل بار بیشتر نمایان می شود. در واقع چون احتراق ناقص انجام می شود انرژی کمتری آزاد شده و عملکرد کلی موتور افت می کند.

افزایش مصرف سوخت

وقتی بوبین نتواند ولتاژ مناسب برای احتراق کامل سوخت را فراهم کند بخشی از سوخت بدون سوختن از اگزوز خارج می شود. این وضعیت باعث افزایش مصرف بنزین می گردد زیرا موتور برای حفظ کارکرد خود مجبور به مصرف بیشتر سوخت است. در طولانی مدت این مسئله نه تنها هزینه ها را بالا می برد بلکه ممکن است باعث خرابی شمع و آلودگی سیستم اگزوز نیز شود.

نداشتن جرقه در شمع

آخرین و واضح ترین علامت خرابی بوبین عدم وجود جرقه در شمع است. در این حالت حتی با سلامت کامل شمع و سایر اجزای سیستم هیچ جرقه ای تولید نمی شود. این نشانه معمولاً زمانی رخ می دهد که بوبین به طور کامل سوخته یا مدار داخلی آن قطع شده باشد و در این صورت تعویض بوبین تنها راه حل است.

داغ شدن بیش از حد بوبین یا موتور

در برخی موارد خرابی بوبین باعث افزایش حرارت در سیستم برق و حتی خود بوبین می شود. وقتی سیم پیچ داخلی بوبین نیم سوز یا دچار اتصال کوتاه شود جریان برق بیش از حد از آن عبور کرده و دمای بوبین بالا می رود. این موضوع ممکن است به تدریج باعث خاموش شدن موتور در اثر گرمای زیاد شود یا حتی بوی سوختگی از اطراف بوبین احساس گردد. چنین حالتی معمولاً نشانه ای از فرسود گی بوبین یا خرابی عایق سیم پیچ آن است.

خروج دود غیرعادی از اگزوز

وقتی بوبین به درستی کار نمی کند احتراق ناقص در سیلندر رخ می دهد و بخشی از سوخت نسوخته وارد اگزوز می شود. این موضوع باعث می شود دود سیاه، آبی یا حتی بوی تند و غیرعادی از لوله اگزوز خارج شود. این نوع دود نشانه واضحی از ناهماهنگی در سیستم احتراق است که معمولاً با ضعف بوبین ارتباط مستقیم دارد.

صدای غیرطبیعی از موتور

در برخی مواقع خرابی بوبین باعث ایجاد صدای ناپایدار و تق تق از قسمت موتور می شود. این صدا در واقع ناشی از احتراق ناقص یا جرقه های نامنظم در سیلندر است. گاهی موتور در دور پایین صدای خفه و در دور بالا صدای ترکیدن خفیف ایجاد می کند که نشان می دهد زمان جرقه زنی دقیق نیست و بوبین ولتاژ کافی را در لحظه مناسب تولید نمی کند.

نوسان در دور موتور در حالت درجا

وقتی موتور در حالت درجا روشن است اما دور موتور بالا و پایین می شود یکی از دلایل احتمالی آن خرابی بوبین است. در این وضعیت جرقه زنی به طور یکنواخت انجام نمی شود و موتور دچار تپش های نا منظم می شود. این مشکل معمولاً با لرزش بدنه یا خاموش شدن ناگهانی در حالت توقف همراه است.

آسیب دیدن یا سیاه شدن شمع ها

یکی از اثرات جانبی خرابی بوبین آسیب به شمع هاست. زمانی که بوبین نتواند برق کافی برای جرقه ایجاد کند سوخت به طور ناقص می سوزد و دوده روی الکترود شمع جمع می شود. در نتیجه شمع ها زود سیاه و خراب می شوند. اگر شمع را باز کنید و رنگ آن تیره یا چرب باشد احتمال خرابی بوبین زیاد است.

عملکرد ناپایدار در هوای مرطوب یا بارانی

بوبین های معیوب معمولاً در شرایط مرطوب عملکرد بد تری دارند. اگر موتور شما در روزهای بارانی یا هنگام شست وشوی بدنه دچار ریپ زدن، خاموشی یا روشن نشدن شود احتمالاً بوبین ترک خورده یا دارای نشتی برق است. این مشکل در اثر نفوذ رطوبت به داخل بوبین و کاهش مقاومت الکتریکی آن رخ می دهد.

روشن نشدن چراغ های موتور در هنگام استارت

در برخی موتور سیکلت های کاربراتوری بوبین در تامین برق چراغ ها نیز نقش دارد. وقتی این قطعه ضعیف شود ممکن است هنگام استارت چراغ ها ضعیف تر از حالت عادی روشن شوند یا حتی خاموش بمانند. این نشانه اگر همراه با استارت نخوردن موتور باشد تقریباً خرابی بوبین را قطعی می کند.

بوی سوختگی در اطراف سیم کشی

یکی از نشانه های جدی خرابی بوبین احساس بوی سوختگی یا مشاهده تغییر رنگ در سیم های اطراف آن است. این بوی سوختگی معمولاً به دلیل داغ شدن بیش از حد سیم پیچ یا اتصال کوتاه داخلی بوبین ایجاد می شود. اگر این وضعیت ادامه یابد ممکن است به سوختن کامل بوبین و حتی آسیب به CDI یا سایر بخش های سیستم برق منجر شود.

از کار افتادن کامل سیستم برق موتور

در مرحله نهایی خرابی بوبین کل سیستم برق موتور از کار می افتد. در این حالت نه چراغ ها کار می کنند نه استارت فعال می شود و نه جرقه ای در شمع وجود دارد. این وضعیت معمولاً پس از بی توجهی طولانی به نشانه های قبلی رخ می دهد و نشان دهنده سوختن کامل بوبین است که نیاز به تعویض فوری دارد.

تغییر صدای اگزوز در زمان گاز دادن

زمانی که بوبین به درستی کار نکند احتراق سوخت ناقص می شود و صدای اگزوز از حالت طبیعی خود خارج می گردد. در این شرایط ممکن است صدای اگزوز به حالت پف پف یا ترکیدن های خفیف درآید مخصوصاً هنگام گاز دادن یا رها کردن گاز. این نشانه معمولاً در اثر ایجاد جرقه های نا منظم و نا هماهنگی در زمان احتراق بروز می کند و به مرور باعث آسیب به اگزوز و مافلر نیز می شود.

نا پایداری در دورهای بالا

اگر موتور در دورهای پایین خوب کار کند ولی در دورهای بالا ریپ بزند یا دچار افت توان شود ممکن است بوبین نتواند ولتاژ لازم را برای سرعت های بالاتر تولید کند. بوبین ضعیف در این شرایط نمی تواند به شمع برق کافی برساند در نتیجه موتور در دور بالا دچار احتراق ناقص و لرزش محسوس می شود.

لرزش غیرمعمول در هنگام حرکت

خرابی بوبین می تواند باعث شود که موتور به صورت ناهماهنگ کار کند در نتیجه لرزش به فرمان، بدنه یا زین منتقل شود. این لرزش به ویژه هنگام شروع حرکت یا هنگام گاز دادن نا گهانی بیشتر احساس می شود و معمولاً با صدای خفه از موتور همراه است. علت اصلی این حالت جرقه زنی نا منظم در یکی از سیلندرها (در موتورهای دو یا چند سیلندر) است.

برق گرفتگی در اطراف بوبین یا شمع

در صورتی که بوبین ترک خورده یا سیم خروجی آن آسیب دیده باشد ممکن است جریان برق به بدنه نشت کند. در این حالت اگر در شب یا محیط تاریک به اطراف بوبین نگاه کنید جرقه های ریز یا صدای تق تق برق مشاهده می شود. همچنین در زمان تماس با وایر شمع یا بوبین احتمال برق گرفتگی وجود دارد. این نشانه خطرناک است و باید بلافاصله بوبین تعویض شود.

نوسان نور چراغ ها هنگام گاز دادن

اگر هنگام گاز دادن متوجه شدید نور چراغ جلو یا عقب کم و زیاد می شود یکی از احتمالات خرابی بوبین است. در برخی مدل های موتور سیکلت بوبین وظیفه تنظیم جریان برق خروجی به چراغ ها را دارد. خرابی آن باعث می شود ولتاژ خروجی ناپایدار گردد و نوسان در روشنایی چراغ ها دیده شود.

صدای تق تق از داخل بوبین هنگام تکان دادن

گاهی با خارج کردن بوبین از جای خود و تکان دادن آن صدای تق تق خفیفی از درون آن شنیده می شود. این صدا نشانه قطع شدن یا شکستگی بخشی از سیم پیچ داخلی بوبین است. در این حالت حتی اگر موتور موقتاً روشن شود به زودی بوبین به طور کامل از کار می افتد.

داغ شدن غیرعادی سیم شمع

وقتی بوبین جریان برق را با ولتاژ نامنظم منتقل کند سیم شمع یا وایر ممکن است داغ شود. لمس این سیم در حالت کارکرد موتور نشان می دهد که حرارت آن بیشتر از حد معمول است. این مشکل معمولاً همراه با افت جرقه و کاهش توان موتور دیده می شود و به مرور می تواند باعث ذوب شدن عایق وایر شود.

ایجاد صدای نویز یا خش خش در دستگاه های الکترونیکی نزدیک موتور

اگر در نزدیکی موتور سیکلت از رادیو یا سیستم صوتی استفاده شود و صدای خش خش یا نویز از آن شنیده شود احتمال دارد بوبین در حال نشت برق باشد. این نشتی های الکترومغناطیسی از بوبین های آسیب دیده ساطع می شوند و باعث تداخل در سیگنال دستگاه های اطراف می گردند. این نشانه به ویژه در موتورهای با سیم کشی قدیمی یا بوبین فرسوده رایج است.

افت ولتاژ در تست مولتی متر

وقتی بوبین ضعیف شود در تست مولتی متر مقدار مقاومت اولیه و ثانویه آن از حالت استاندارد پایین تر است. البته این علامت بیشتر در بررسی های تخصصی توسط تعمیرکار مشخص می شود اما در واقع از دقیق ترین راه های تشخیص خرابی بوبین است.

کار نکردن یکی از سیلندرها در موتورهای دو سیلندر

در موتورهای دو سیلندر اگر یکی از بوبین ها دچار خرابی شود تنها یکی از سیلندرها جرقه می زند. در نتیجه موتور به شکل ناهماهنگ کار کرده و لرزش شدید پیدا می کند. این حالت به راحتی با تست جداگانه هر بوبین قابل تشخیص است.

روش های پیشگیری از خرابی بوبین موتورسیکلت

بوبین را از حرارت مستقیم موتور و بخارات بنزین دور نگه دار.

اتصالات برقی و وایرها را هر چند ماه یک بار بررسی کن.

در زمان شست وشوی موتور، از نفوذ مستقیم آب به قسمت های برقی جلوگیری کن.

در صورت مشاهده جرقه ضعیف یا تغییر صدای موتور، سریعاً بوبین را تست یا تعویض کن.

هزینه تعویض بوبین موتورسیکلت

هزینه تعویض بوبین بسته به نوع موتور و برند قطعه متغیر است.
به طور میانگین بین ۴۰۰ هزار تا ۱ میلیون تومان متغیر است (در سال ۱۴۰۴).
خدمات موتورسازی سیار می تواند بوبین را در محل تست و در صورت نیاز تعویض کند، بدون اینکه نیاز به رفت و آمد به تعمیرگاه داشته باشی.

جمع بندی

خرابی بوبین در موتورسیکلت کاربراتوری می تواند با علائمی مثل خام سوزی، کاهش شتاب، سخت استارت خوردن یا خاموش شدن ناگهانی همراه باشد. با بررسی به موقع سیستم جرقه زنی و اطمینان از سلامت بوبین، می توان از هزینه های سنگین تعمیر جلوگیری کرد.

اگر احساس کردی موتورت در عملکرد برقی مشکل دارد، حتماً از یک تعمیرکار موتورسازی سیار متخصص بخواه سیستم جرقه زنی را بررسی کند.